Είναι γενική η παραδοχή ότι η κρίση που πλήττει αυτή την εποχή τη χώρα μας δεν είναι μόνο οικονομική, είναι κοινωνική, είναι κρίση αμφισβήτησης των θεσμών, του δημοκρατικού πολιτεύματος και ίσως -εκ μέρους μερίδος των «Αγανακτισμένων» της πλατείας Συντάγματος, που κραυγάζει και ωρύεται «να φύγουν…»- του κοινοβουλευτισμού.

Γενική είναι όμως επίσης, νομίζω, η νηφάλια παραδοχή ότι για τέτοιου είδους κρίση ποτέ δεν ευθύνονται η εκάστοτε ή οι εκάστοτε κυβερνήσεις, το ή τα συγκεκριμένα πολιτικά κόμματα ή, ακόμα λιγότερο, η φαυλότητα ή ανεντιμότητα ορισμένων πολιτικών, πολιτών ή οικονομικών παραγόντων, αλλά το σύνολο της κοινωνίας και μάλιστα διαχρονικώς.

Η αντίθετη θέση αγνοεί, σκοπίμως εκ του πονηρού, ή, στην καλύτερη περίπτωση, από αφέλεια, τη δομή της οικονομίας και της κοινωνίας και την αλληλοσυμπληρωματική σχέση και λειτουργία κοινωνίας και κράτους, που αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοδιαπλέκονται.

Οι πιο πάνω παραδοχές δεν δικαιολογούν και αποδυναμώνουν πλήρως την απαξιωτική έναντι των θεσμών συμπεριφορά και την άρνηση συμβολής στη συμμετοχική δράση και ευθύνη όλων μας. Οχι μόνον γιατί την ευθύνη τη φέρουν όλοι και από αυτή την αφετηρία πρέπει να ξεκινούμε εμείς που νοιαζόμαστε για αυτόν τον τόπο, αλλά γιατί με τη δράση και την ενεργό συμμετοχή όλων των πολιτών -ανεξαιρέτως όλων- είναι δυνατή η ανάκαμψη και επανάκτηση της εμπιστοσύνης στις αρχές και τους θεσμούς της Δημοκρατίας. Η επίκληση συνεπώς της ένστασης των μη εκπληρωθεισών υποχρεώσεων και ευθυνών των άλλων με συνειδητή ή ασυνείδητη, λόγω υπερφίαλου πολιτικού εγωκεντρικού ναρκισσισμού, αποσιώπηση της δικής μας, όλων μας, συνευθύνης στο μέτρο της συμμετοχής και αποκομιδής του μέχρι τώρα κοινωνικού οφέλους, υποσκάπτει το θεμέλιο και τη δομή «του σμήνους». Αμφισβητεί επίσης τον πυρήνα της Δημοκρατίας, καθώς και την αξία αλλά και την προοπτική της μεμονωμένης «μέλισσας», η οποία δεν μπορεί να ζήσει και να καρποφορήσει «εκτός κυψέλης».

Η επίκληση των λαθών των άλλων, χωρίς την έμπρακτη συμμετοχική δράση του καθενός στον τομέα του με την ισότιμη και ανάλογη συνεισφορά στα βάρη, στις θυσίες και στις προσπάθειες, ιδίως σε περιόδους κρίσεως, παραβλέπει τον επιβαλλόμενο συμψηφισμό των μέχρι τώρα κερδών με τις παρούσες ζημίες. Η επίκληση των λαθών των άλλων συνιστά επίσης εν δυνάμει άρνηση συμβολής στην οφειλόμενη προσπάθεια πριν από όλα ενίσχυσης του δημοκρατικού φρονήματος, ενεργού σύμπραξης στους αγώνες αλλά συνάμα και εξάλειψης φαινομένων διαβρώσεως και ευτελισμού της σύγχρονης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.